رئيس مجمع نمايندگان خراسان جنوبي: براي احداث راه آهن کوتاه نمي آييم

اخبار - راه آهن

سه شنبه ۱۴ شهریور ۱۳۹۱ ساعت ۲۱:۳۹

مدير کل راه و شهرسازي خراسان جنوبي: راه آهن سراسري کشور، مسئول پيگيري اين پروژه است کار نيز به صورت منطقه اي انجام مي شود و مسئول پيگيري اين پروژه در طبس مستقر است.   راه آهن استان بر سر دو راهي   قاسمي - مطالعه و احداث راه آهن بيرجند(چابهار-زاهدان

رئيس مجمع نمايندگان خراسان جنوبي: براي احداث راه آهن کوتاه نمي آييم

 مطالعه و احداث راه آهن بيرجند(چابهار-زاهدان-بيرجند-مشهد)در سال هاي 89 تا 93، از مصوبات سفرهاي هيئت دولت به خراسان جنوبي است.براساس برآوردها اجراي اين پروژه در گرو تامين اعتباري سنگين و حدود 40 هزار ميليارد ريال است و بر اين اساس زمان بهره برداري از آن را مي شود حدس زد.سال قبل اعتبار ناچيزي به اين پروژه تعلق گرفت و امسال هم در رديف بودجه ديده نشد هر چند اتصال استان به شبکه ريلي از طريق مصوبه ياد شده مد نظر مسئولان است اما چند گزينه ديگر نيز بارها مطرح و صحبت هايي درباره توجيه پذير بودن آن بيان شده است و محور فردوس - جزين و بيرجند –قاين-گناباد از آن جمله است. بر اساس نظر کارشناسان، اتصال مرکز استان به گناباد از نظر مسافت و هزينه ها مقرون به صرفه تر است از اين رو به منظور تسريع در اتصال استان به شبکه ريلي و با هدف توسعه هر چه سريع تر و بيشتر استان بايد برخي حساسيت هاي منطقه اي حذف شود و با ارائه نظرات و توجيهات کارشناسي و اقتصادي اين مهم هر چه زودتر تحقق يابد.

رئيس سازمان صنعت، معدن و تجارت احداث خط آهن را يکي از نيازهاي کارخانه هاي فولاد براي تامين مواد اوليه و ارسال توليدات آن عنوان مي کند و مي گويد: فولاد صنعتي است که حدود 800 هزار تن محصول توليد مي کند از طرف ديگر 4/1 ميليون تن خوراک لازم دارد و با اين تعريف 2/2 ميليون تن ميزان حمل و نقل خوراک و توليد فولاد قاينات خواهد بود.«جميع» با بيان اين که اين طرح جزو پروژه هاي مهر ماندگار است، اضافه مي کند: تخصيص تسهيلات در اختيار بانک است و براي تحقق 5 هزار ميليارد ريال اعتبار مورد نياز اين پروژه مذاکرات لازم انجام مي شود و در صورت تخصيص آن، کارخانه سال آينده راه اندازي و بعد از آن حمل و نقل سنگ آهن و محصول کارخانه شروع مي شود.وي کوتاه ترين مسير براي رسيدن سنگ آهن به کارخانه فولاد قاينات را سنگان خواف عنوان مي کند و ادامه مي دهد: از سنگان تا مهنه خط آهن وجود دارد و فاصله مهنه تا قاين حدود 170 کيلومتر است و از اين شهر تا بيرجند هم حدود 100 کيلومتر ديگر باقي مي ماند يعني مرکز استان با احداث 270 کيلومتر راه آهن به شبکه ريلي کشور متصل مي شود که علاوه بر انجام امور حمل و نقل فولاد قاينات، جمعيت ساکن در استان هم از مزاياي اين زيرساخت برخوردار مي شوند.به گفته وي، در صورت استفاده از شبکه حمل و نقل جاده اي، سالانه حدود 700 هزار کاميون 10 يا 20 تن بايد امور جابه جايي مواد و توليدات کارخانه فولاد استان را انجام دهند.وي مي گويد: محل تامين سنگ آهن مورد نياز کارخانه، سنگان است که در صورت ايجاد شبکه ريلي، امکان حمل آن به استان و برعکس صدور توليدات در همه نقاط کشور وجود خواهد داشت.وي تاييد مي کند: راه آهن يکي از زيرساخت ها براي جذب سرمايه گذار و براي فولاد قاين بهترين گزينه است و در صورت ايجاد شبکه تا قاين، خود به خود به مرکز استان هم متصل مي شود و از طرف ديگر در مسير اتصال خراسان جنوبي به شرق کشور هم ديده شد و با آن منافات ندارد.وي با بيان اين که به نظر مي رسد پروژه اتصال استان به راه آهن شرق کشور از طرف چابهار راکد است، مي گويد: در مسير مشهد به خراسان جنوبي به فواصل کوتاه مراکز جمعيتي وجود دارد که گناباد، کارخانه فولاد، قاينات و بيرجند هم در اين محور است اما اتصال از مسير چابهار طولاني است و براي اتصال خراسان جنوبي به شبکه ريلي حداقل بايد 600 کيلومتر راه آهن احداث شود و اين کار مستلزم تامين هزينه هاي بالا و صرف سال ها زمان است.

رئيس مجمع نمايندگان استان هم اتصال خراسان جنوبي به راه آهن سراسري را از مصوبات سفرهاي هيئت دولت عنوان و تاکيد مي کند: متاسفانه براي آن اعتبارات لازم تخصيص نيافت.

به نظر حجت الاسلام«عبادي» اتصال استان به شبکه ريلي به 2 شکل قابل بررسي است. اول اين که متصل شدن از طريق چابهار به سرخس پروژه اي طولاني مدت و هزينه بر است و حداقل 40 هزار ميليارد ريال اعتبار مي خواهد.وي گزينه دوم را اتصال استان به راه آهن سراسري به شيوه آنتني مي داند و ادامه مي دهد: چند گزينه در اين مورد مطرح است.وي محور طبس -بيرجند را مسيري هموار و يکي از راه هاي پيشنهادي عنوان و تصريح مي کند: با ايجاد محور ريلي گناباد-قاين-بيرجند 10 درصد طرح راه آهن چابهار-سرخس عملياتي مي شود اما باز هم اعتبار زيادي لازم است.وي با اشاره به پيگيري مجمع نمايندگان براي تحقق راه آهن استان اظهار مي دارد: تحريم ها و کاهش درآمدهاي نفتي بر اجراي پروژه هاي عمراني کشور به ويژه راه آهن تاثيرگذار است و با توجه به هزينه هاي بالاي اين پروژه، با درآمدهاي فعلي دولت اجراي آن، کار بسيار سختي است.به گفته وي، در سال هاي گذشته با وجود کسب درآمدهاي نفتي بالا، به اين پروژه توجه نشد؛ زيرا اولويت هاي ديگري مطرح بود و در حال حاضر هم دولت، سياست هاي انقباضي را پيگيري مي کند.وي ادامه مي دهد: از اجراي گام به گام راه آهن تا مجتمع فولاد قاينات در خضري دشت بياض استقبال مي شود و طرح هايي نيز براي اجراي راه آهن مطرح است که مشارکت سرمايه گذاران چيني از آن جمله است اما هنوز موضوع جدي نيست.اين نماينده مجلس اتصال استان به شبکه ريلي سراسري را پروژه اي مفيد مي داند و مي گويد: در شرايط فعلي دوبانده شدن محور خضري-بيرجند اولويت دارد؛ زيرا ظرفيت حمل مسافر از طريق شبکه ريلي 3 درصد است.وي به دو طرفه بودن جاده بيرجند- مشهد اشاره مي کند و دوبانده شدن اين محور را ضروري تر از احداث راه آهن مي داند و تاکيد مي کند: راه آهن زيرساخت بزرگي براي منطقه است که در آن مسائل امنيتي هم در نظر گرفته مي شود و هر چند اولويت بعد از احداث باند دوم است اما هيچ فردي اجازه کوتاه آمدن درباره آن را ندارد.

مشاور معاون وزير راه و شهرسازي و يکي از مديران کل سابق راه و ترابري خراسان جنوبي نيز مي گويد: لزوم اتصال استان به شبکه ريلي جاي بحث و ترديد نيست و مسير مطالعه شده هم به موازات جاده اصلي يعني محور بيرجند-قاين-گناباد‌است.مهندس«صابري»اتصال مرکز استان به مسير ريلي کشور را يک ضرورت مي داند و تصريح مي کند: با توجه به پروژه هاي ناتمام در کشور که نسبت به راه آهن استان اولويت بيشتري دارد اين پروژه امسال رديف بودجه نگرفت.به گفته وي، بودجه امسال انقباضي است و اميدي هم به سال بعد و قرار گرفتن پروژه در رديف بودجه نيست.وي به وجود اختلاف بين فردوس و قاين براي تعيين مسير راه آهن در گذشته اشاره مي کند و مي افزايد: اين موضوع در تعيين سرنوشت راه آهن موثر است.وي تنها راه تحقق راه آهن در استان را جذب سرمايه گذار داخلي يا خارجي عنوان مي کند و مي افزايد: بعد از احداث راه آهن، با فروش سهام دولتي سرمايه گذاري بخش خصوصي جبران مي شود.نماينده سابق مردم نهبندان و سربيشه در مجلس در ادامه به اجراي پروژه هاي بزرگ توسط آستان قدس رضوي اشاره مي کند و مي گويد: وزارت راه و شهرسازي پيشنهاد احداث راه آهن به اين مجموعه را پيگيري مي کند تا در مقابل آن سهام خوبي به آستان قدس پرداخت شود اما موضوع در خراسان جنوبي هم بايد پيگيري شود.وي هزينه احداث هر کيلومتر راه آهن را 20 ميليارد ريال به طور متوسط عنوان و تصريح مي کند: اتصال استان به شبکه ريلي از طريق سيستان و بلوچستان 40 هزار ميليارد ريال اعتبار مي خواهد اما اتصال ريلي خراسان جنوبي به راه آهن کشور از طريق خراسان رضوي و اجراي 270 کيلومتر خط ريلي حدود 5 هزار و 500 ميليارد ريال بودجه نياز دارد،وي با تاکيد به اين که اجراي اين محور به سرمايه گذار و پيگيري نياز دارد،اجراي باند دوم استان را در حال حاضر مهم تر از پروژه راه آهن مي داند و مي گويد: در شرايط فعلي احداث باند دوم جاده ها اولويت دارد و جزو پروژه هاي مهر ماندگار هم قرار گرفته است.«صابري» با بيان اين که احداث باند دوم محور بيرجند -سربيشه و بيرجند -مشهد ضروري است، مي افزايد: مسئولان استان بايد اعتبار بيشتري براي تکميل باند دوم و پروژه هاي مهر ماندگار درخواست کنند.وي تصريح مي کند: هنوز 2 قطعه از احداث باند دوم بيرجند-قاين به مناقصه گذاشته نشده است و اين مسئله نياز به پيگيري بيشتر دارد.

مدير کل امور اقتصاد و دارايي نيز برخي توجيهات اقتصادي اتصال استان به راه آهن را تشريح مي کند و مي گويد: قرار گرفتن استان در مسير شمال، جنوب و شرق و غرب و تاثير آن در همه ابعاد توسعه، وجود مزيت هاي نسبي برخي توليدات کشاورزي به ويژه زرشک و زعفران از ديگر موارد توجيه اقتصادي براي اجراي اين پروژه است.سيد «مهدي رمضاني» وجود معادن فلزي و غير فلزي، سنگ هاي تزييني، مرز طولاني با افغانستان و امکان توسعه فعاليت هاي اقتصادي، بازرگاني و مناسبات 2 کشور، موقعيت ويژه استان و مرکز آن در برقراري تعادل هاي منطقه اي در شرق کشور و قرار داشتن استان در مسير بزرگراه هاي آسيايي و امکان استفاده از سرمايه گذاري بين المللي در توسعه شبکه حمل و نقل و ... را از عوامل موثر در توسعه کشور و افزايش سهم استان از توليد ناخالص داخلي کشور مي داند.وي واقع شدن استان در مسير کريدور ترانزيتي شرق کشور را از مهم ترين ظرفيت هاي استان عنوان مي کند و ادامه مي دهد: اين کريدور از بندر چابهار آغاز مي شود و سيستان و بلوچستان، استان هاي خراسان و کشورهاي آسيايي ميانه را به آب هاي درياي عمان و اقيانوس هند مرتبط مي کند.به گفته وي، راه آهن شرق کشور فرصت استثنايي و بي نظير اقتصادي و تجاري براي استان است و مزاياي منحصر به فرد اين کريدور، منطقه را به مهم ترين محور ترانزيتي کشور تبديل مي کند.وي مي گويد: در حال حاضر آمار حمل کالا از استان قابل توجه نيست و اغلب مربوط به مواد خام و فرآوري نشده مصرفي است اما در سال هاي آينده با شناخت دقيق  بازارهاي هدف و تعريف مولفه هاي مناسب براي ارتباط با ديگر مناطق کشور مي توان حمل کالا از استان را با بهره گيري از حمل و نقل ريلي به طور قابل ملاحظه اي افزايش داد.به نظر وي، مهم ترين الزامات قبل از ايجاد راه آهن و توسعه حمل و نقل ريلي در استان مطالعه دقيق و فني براي انتخاب بهترين مسير با استفاده از مدل هاي حمل و نقل و برنامه ريزي منطقه اي است به طوري که مزيت رقابتي قابل توجهي را در مقايسه با ديگر کريدورها ايجاد کند و قادر به ترغيب بخش خصوصي براي سرمايه گذاري در حوزه ترانزيت استان باشد.وي با بيان اين که مسير بهينه، علاوه بر ملاحظه هزينه و زمان بايد شهرهاي بزرگ مسير، صنايع و واحدهاي معدني و منطقه ويژه اقتصادي را پوشش دهد، تاکيد مي کند: شناخت دقيق مسائل، مشکلات، توانمندي و قابليت هاي توسعه که بتواند بيشترين فايده را از راه آهن شرق کشور نصيب استان کند اهميت زيادي دارد.به عقيده وي، مرز طولاني مشترک با افغانستان، در ترانزيت ريلي کشور از اهميت زيادي برخوردار است و در صورت ناديده گرفتن اين کشور در مدل توسعه راه آهن، نمي توان الگوي مناسبي براي توسعه اقتصادي استان تعريف کرد.«رمضاني» مي گويد: در صورت غفلت از اين مسئله فرصت پايدار استان مبتني بر ارتباط بين المللي از دست مي رود و الگوي تجارت درون استاني بر اقتصاد منطقه تحميل مي شود؛ بنابراين گسترش زيرساخت هاي تجاري از جمله توسعه و تجهيز گمرکات، بازارهاي مرزي و ... اهميت خاصي دارد.وي ادامه مي دهد: از طرف ديگر با توجه به شرايط فناوري، به ورود جدي دولت براي گسترش زيرساخت ها نياز است که در اين ارتباط مي توان از ظرفيت هاي ماده 29، قانون اجراي سياست هاي کلي اصل 44 قانون استفاده کرد.

مدير کل راه و شهرسازي هم اين مجموعه را متولي راه آهن نمي داند و اظهار مي دارد: راه آهن سراسري کشور، مسئول پيگيري اين پروژه است کار نيز به صورت منطقه اي انجام مي شود و مسئول پيگيري اين پروژه در طبس مستقر است.

مهندس«مالکي» به تشکيل جلسات و پيگيري استان براي انجام مطالعه پروژه اشاره مي کند و مي افزايد: اين کار توسط راه آهن جمهوري اسلامي انجام مي شود.وي يکي از گزينه هاي قابل بررسي اتصال استان به راه آهن را از محور فردوس و به صورت آنتني عنوان مي کند و مي گويد: نهبندان-بيرجند-قاين نيز مسير ديگري است و مقرر شد مطالعات اين محورها انجام و سپس سرمايه گذار جذب شود.وي ادامه مي دهد: چند سرمايه گذار چيني براي اجراي کار اعلام آمادگي و با وزارت خانه مذاکره کردند تا اعتبار مورد نياز اعلام شود؛ زيرا احداث راه آهن بودجه زيادي مي خواهد و به عنوان مثال اجراي هر کيلومتر راه آهن به 15 تا 25 ميليارد ريال اعتبار نياز دارد.وي با بيان اين که بعد از تامين اعتبار عمليات اجراي پروژه شروع مي شود، تصريح مي کند: بايد استارت کار زده و سپس بقيه مراحل کار انجام شود.«مالکي» با اشاره به اين که بعد از تعيين مسيرها بهترين گزينه انتخاب و مراحل قانوني آن انجام مي شود، مي گويد: در سفرهاي دولت، اتصال استان به راه آهن مطرح شد و جنبه عملياتي به خود نگرفت و در اين سال ها موافقت کميسيون هاي ماده 215 و 32 گرفته شد.وي به برگزاري جلسات با وزير راه و شهرسازي براي مطالعه مسير و دريافت مجوز جذب سرمايه گذار اشاره و اضافه مي کند: سرمايه گذاران چيني در حال گزينش هستند و مقرر است قيمت پيشنهادي خود را اعلام کنند.وي تصريح مي کند: امسال پروژه راه آهن شرق کشور در رديف بودجه ديده نشد و از محل ديگري هم اعتباري ندارد اما با توجه به مزاياي ايجاد راه آهن در توسعه منطقه، بهبود شرايط حمل و نقل مسافر و کالا و ... تحقق اين مصوبه پيگيري مي شود.به گفته وي، اين سرمايه گذاران جديد هستند ولي باز هم بايد برآورد هزينه کنند. يکي از سرمايه گذاران چيني با شرکتي ايراني هماهنگ کرده است تا به نمايندگي از آن ها کار را پيگيري کند.وي مي گويد: مطالعه مسير راه آهن بايد از قبل انجام مي شد اما به دليل مسائل اعتباري اين کار تحقق نيافت.