نمر باقر النمر (زادهٔ ۱۹۵۹ عوامیه - ۲ ژانویه ۲۰۱۶) یک مجتهد شیعه درس خوانده در سوریه و حوزه علمیه قم^[۱] و فعال حقوق بشر عربستانی بود^[۲] که در پی اعتراضات شیعیان عربستان در سال ۲۰۱۲ بازداشت شد و در روز چهارشنبه ۱۵ اکتبر ۲۰۱۴ دادگاه جنایی عربستان سعودی به دلیل اقدام علیه امنیت ملی و محاربه، به «اعدام با شمشیر و به صلیب کشیده شدن در انظار عمومی» محکوم و در ۲ ژانویه ۲۰۱۶ اعدام شد.^[۳] اعدام وی سبب واکنش گستردهٔ منفی در منطقه و سازمان‌های مستقل بین‌المللی شد.

روز یکشنبه ۲۵ اکتبر ۲۰۱۵، دادگاه عالی عربستان و محمد بن نایف ولیعهد عربستان حکم اعدام سریع و بدون هشدار قبلی شیخ نمر را صادر کردند.^[۴]

زندگی

شیخ باقر در سال ۱۳۷۹ قمری، مصادف با ۱۹۵۹ میلادی، در شهر «العوامیه» در شرق عربستان به دنیا آمد. ودر۲ ژانویه ۲۰۱۶ اعدام شد.^[۵]

استادان

شیخ نمردر ایران و سوریه تحصیلات دینی خود را پی گرفت و به درجه اجتهاد رسید. وی در تهران در مدرسه امام قائم(حوزه علمیه چیذر) درس خواند. در عین حال در مدت سکونت ده ساله در ایران، مدتی نیز در قم تحصیل نمود. اسامی برخی از استادان وی عبارتند از:

• سیدمحمدتقی مدرسی در تهران
• سیدعباس مدرسی در سوریه
• خاقانی در سوریه
• شیخ صاحب الصادق در تهران
• شیخ وحید افغانی

اقدامات

شیخ باقر از معروف‌ترین مدرسان علوم مذهبی و دینی در حوزه‌های علمیه است که در حوزه‌های علمیه ایران و سوریه به تدریس کتاب‌هایی همچون کتاب «اللمعة الدمشقیة» و کتاب «جامع المدارک» و «مستمسک عروة الوثقی» و «الحلقات» سید محمدباقر صدر پرداخته است.

وی پس از بازگشت به عربستان، مرکز مذهبی «الإمام القائم» را در شهر العوامیه تأسیس کرد که سنگ‌بنای «مرکز اسلامی» در سال ۱۴۲۲ هجری قمری مصادف با ۲۰۱۱ میلادی بود.^[۶]
شیخ نمر النمر که در شرق عربستان زندگی می‌کرد در سخنرانی خود در فوریهٔ سال ۲۰۰۹ به مقامات سعودی هشدار داد که اگر شأن و حیثیت ما به ما بازگردانده نشود، من شیعیان را به جدایی از عربستان فرا می‌خوانم. کرامت ما مهم‌تر از تمامیت کشور است.^[۷]
وی در انتقاد از دولت عربستان در یک سخنرانی گفت: اگر یک کشور خارجی مسئول اعتراض‌های شیعیان است، چرا به آن کشور حمله نمی‌کنید؟ چرا به ما بدبخت‌ها حمله می‌کنید؟ به مسئول اصلی و اگر منظورتان ایران است، به ایران حمله کنید و ببینید چقدر توانش را دارید؟^[۸]الگو:پیوندمرده

دستگیری و محکومیت

نخستین بازداشت شیخ نمر در مهٔ ۲۰۰۶ میلادی رخ داد. وی در بازگشت از بحرین و به دلیل مشارکت در همایشی بین‌المللی دربارهٔ قرآن کریم از سوی نیروهای امنیتی رژیم سعودی بازداشت شد.

در اتهام شیخ چنین آمده بود: «وی از حکومت عربستان خواسته است به وضعیت قبرستان بقیع رسیدگی کرده، مذهب تشیع را به رسمیت شناخته و شیوه‌های آموزشی و درسی کنونی حاکم بر عربستان را تغییر داده یا لغو کند.»

بازداشت دوم، در ۲۳ اوت ۲۰۰۸ میلادی رخ داد.

شیخ نمر آل نمر در ۱۱ ژوئیه ۲۰۱۳ در اثر حملهٔ مسلحانهٔ نیروهای امنیتی دستگیر و به مکان نامعلومی انتقال داده شد.^[۵] در نوامبر ۲۰۱۴، حکم اعدام نمر از جانب دادگاه ویژهٔ جزایی عربستان سعودی اعلام شد و وی، محکوم به مرگ از طریق گردن زدن با شمشیر شد.

محمدرضا نقدی در واکنش به این حکم اعلام کرده‌است: «اگر نمر اعدام شود، عربستان را به جهنم تبدیل می‌کنیم.»
حکم اعدام نمر، توسط عبدالله بن عبدالعزیز، پادشاه سابق سعودی، تا اطلاع ثانوی، به تعویق افتاده بود.^[۹]

تظاهرات شیعیان عربستان برای آزادی وی

شیعیان عربستان با برگزاری تظاهرات گسترده در شهر قطیف تحت عنوان یوم النمور، آزادی شیخ نمر باقر النمر را خواستار شدند.^[۱۰]

هزاران تن از شیعیان قطیف در شرق عربستان سعودی در مراسم تشییع جنازهٔ مردی شرکت کردند که مخالفان دولت می‌گویند توسط پلیس و در جریان تظاهراتی در اعتراض به دستگیری شیخ نمر باقر النمر، روحانی برجستهٔ شیعه کشته شده‌است.^[۱۱][۱۲]

خروج چهارمین گلوله از پای نمر باقر النمر

سرانجام بعد از دو سال و نیم با عمل جراحی، چهارمین گلوله از پای وی بیرون آورده شد. او طی دو سال و نیم گذشته بازداشت و به ضرب گلولهٔ نیروهای رژیم عربستان سعودی زخمی شده بود.^[۱۳]

دادگاه تجدید نظر

در ۴ مارس ۲۰۱۵ دادگاه تجدید نظر وی را به اتهام «حمل سلاح، تحریک به اختلافات طایفه‌ای و اطاعت نکردن از ولی امر» به اعدام محکوم کرد. دادگاه تجدید نظر، اتهامات مطرح شده علیه شیخ نمر با حکم صادر شده از سوی دادگاه پیشین وی (دادگاه بدوی) که «محاربه» بود را متناسب ندانست و اعلام کرد که «قتل تعزیری» یا همان اعدام با جرم‌های ارتکابی از سوی متهم متناسب است.^[۱۴]برادر شیخ نمر خبرهای منتشر شده مبنی بر اینکه حکم اعدام شیخ نمر النمر از سوی دادگاه تجدید نظر عربستان تأیید شده را تکذیب کرد. اما در نهایت بدست سعودی‌ها در ۲ژانویه ۲۰۱۶ اعدام شد.^[۱۵][۱۶]

اجرای حکم اعدام

شیخ نمر در بامداد روز شنبه ۱۲ دی ماه ۱۳۹۴ برابر ۲ ژانویه ۲۰۱۶ اعدام شد.^[۱۷]

اعدام نمر واکنش منفی در ایران (مقامات سیاسی و چهره‌های برجستهٔ شیعی و سنی و مراجع تقلید)^{[۱۸][۱۹][۲۰][۲۱][۲۲][۲۳][۲۴][۲۵]} و عراق (ازجمله مقامات و چهره‌های مذهبی مثل آیت‌الله سیستانی^[۲۶] و مقتدا صدر و رهبران بسیج مردمی عراق)^{[۲۱][۲۵][۲۷][۲۸][۲۹]} و فلسطین^[۲۲] و حزب‌الله^[۳۰][۳۱] و دیگر گروه‌های شیعهٔ لبنان^[۲۸][۲۱] و در میان شیعیان بحرین^[۲۹] و شیعیان عربستان^[۲۰] و انصارالله یمن^[۳۲][۲۱] و شیعیان پاکستان^[۳۲] و حتی شیعیان هند (در کشمیر)^[۲۸][۳۳] و مردم ترکیه^[۳۴] و برخی مقامات کشورهای فرانسه^[۳۴] و آلمان^[۳۵][۲۸] و انگلیس^[۲۸][۳۶] و ایالات متحدهٔ آمریکا^[۳۷] و نیز اتحادیه اروپا^[۳۸] و نیز نهادهای بین‌المللی مثل سازمان ملل^[۳۹] و دیدبان حقوق بشر^[۲۸][۲۱] و عفو بین‌الملل (که دادگاه را «نمایشی» و حکم را با اهداف سیاسی خواندند)^[۴۰][۴۱] در پی داشت.

در این میان امارات، بحرین و هیات علمای الازهر^{[نیازمند منبع]} از این اعدام حمايت کردند.^[۲۸]